1482
15 April. Voor Pieter Ghent en Jan Zwittersz., Schepenen in Nyewer-Aemstel, verkoopt Dirc Jansz. de olieslager van Beverwijck aan het Oude Nonnen-convent 1 1/3 van de helft van een akker lands in Aemstelreveen met 1/3 van een half wilh. schild jaarlijks daarop staande, met 4 stuivers betaalden nog een halven akker met een twaalfde van het huis, strekkende van die Meer tot de Weteringe, met een Wilh. Schild jaarlijks daarop staande betaald met 24 stuivers, benevens zijn aandeel in de papelike proeve (Noot1) van 31/3 stuivers, allen onder verband van al zijn goederen.
S0001
Noot I) Praebenden : een praebende gaf recht op ’eaguae praebentur, guae praebenda sunt: dat is, gelijk het in het Middel-Nederlandsch werd uitgedrukt op zekere ‘papelike proven," zooals de inkomsten der pastoors genoemd werden. Ook de ambten zelve werden ‘preuve", ‘prove" en proven de genoemd. Het woord is afgeleid van het werkwoord ‘praebere" leveren, verschaffen, bezorgen, of liever, het is daarvan een wisselvorm, n.l. provenda, ontstaan door vervanging van het voorvoegsel prae door pro. Provende is alzoo één in oorsprong met provande, annona, stips, stipendium, alimentum.
Uit de beteekenis voedsel, onderhoud heeft, zich de opvatting ontwikkeld ‘het recht tot het beuren van zekere vaste uitdeelingen en het genieten van zekere voorrechten." Daaruit vloeien dan de andere beteekenissen voort, als ‘renten van eene geestelijke stichting", ‘geestelijk ambt en de inkomsten daarvan", 'plaats in een geestelijk gesticht".
Verdam, Middelnederlandsch woordenboek, i. v.: Bijdr. voor de Gesch. van het Bisdom van Haarlem, deel VII, bladz. 138. In verschillende plaatsen van ons land vindt men nog proveniershuizen."
S0001